Առաջադրանք 09.04

1. Գտիր դերբայական դարձվածները

1. Թող առավել շքեղանա նահապետ Հայկի ծոռան՝ Գեղամի հիմնած ամրոցը:
2. Այս թուղթը տանողները Քրիստոսին պատահեցին Երուսաղեմում:
3. Ես երբեք չեմ չարաշահի կայսեր՝ իմ նկատմամբ ունեցած սերն ու հավատքը:
4. Պարսկական կողմնորոշում ունեցողներն աշխատում էին թույլ չտալ հունական քաղաքակրթության տարածումը:
5. Ինձ համար դժվար չէ հասկանալ գիրքը երկրորդական, ոչ առաջին անհրաժեշտության ապրանք համարողներին:
6. Սպասվածից մեծ էր նաև այդ ահեղ ճակատամարտում գերվածների թիվը:
7. Քո պահանջածը Մուշեղ սպարապետը չէր կարող ընդունել:
8. Գետակը լեռներից դաշտ գահավիժելուն պես խոտորվում է, թեքվում դեպի Ճորոխ:
9. Սեղանի բարիքները վայելելուց հետո զրույցի բռնվեցին տանտիրոջ հետ:
10. Ես ոչ մի պայմանով չեմ լքի թշվառության մեջ ինձ ապավինածին:
11. Վտանգի մեջ հայտնվածին օգնությունից երբեք չեմ լքել:
12. Տիրող վարչակարգի էությունը հենց սկզբից ճանաչած և դա խորին ատելությամբ մերժած մարդը կընդունվե՞ր արդյոք նույն այդ վարչակարգի կողմից:
13. Վերջին ժամանակներս անընդհատ դժգոհում էր Հակոբի՝ գիշերը մինչև լույս աշխատելուց:
14. Հանկարծակիի եկած զինվորները չնկատեցին իրենց թիկունքում թշնամու ջոկատների հայտնվելը:
15. Զինված պահապանների խումբը ամբոխի ուղեկցությամբ դեպի հրապարակ էր տանում մահվան դատապարտվածներին:
16. Իմ այդ զգացումը երևի նման էր ճակատամարտից առաջ հրամանատարի զգացածին:
17. Ես ապրելու ուժ էի առնում դահլիճների և հրապարակների՝ հայ երգ ու խոսքով ոգեշնչված բազմություններից:

2. Կետադրիր տրված նախադասությունները։ Ընդգծված բառերը նաև ձևաբանական վերլուծության ենթարկիր։

1. Ճշմարտախոսության իր սկզբունքն այս անգամ էլ ամրապնդեց իր ունեցած արիությունը։
   
2. Այդ հուշակոթողին մոտենալիս օդը դառնում է թափանցիկ ու զով։
3. Մի առավոտ Անդրանիկը Երվանդին ուղարկեց կայազորի պետի մոտ՝ իրենց ձիերը տեսնելու։
4. Լիովին սթափվեց տեսնելով Միքայելին։
5. Բանախոսելու եկածներն ահից դողում էին։
6. Հիմա էլ պարզ ու պայծառ հիշում եմ մեր սարերի՝ հազարամյակների ոտնահետքերն իրենց վրա կրող, ոլոր-մոլոր ճամփաներն ու թեք կածանները։
7. Նա չէր լսում դպրոցից տուն վերադարձող երեխաների աղմուկը։
8. Նույնիսկ Նապոլեոնը հաճախ նեղն էր՝ ընկնում ելքի բացակայությունն ըմբռնելով։
9. Ամրոցը լեռան կրծքին կառչած հրվանդանի վրա է։
10. Երկվորյակները միմյանցից բոլորովին չզանազանվելու չափ նման էին։
11. Հիշենք նաև Չինգիզ Այթմատովի հիշողությունը կորցրած հերոսին։
12. Անցյալի ավանդներից գրողի հրաժարվելը հաճախ մահացու է լինում արվեստի մեջ։
13. Պատմության փորձը մեզ շատ է անհրաժեշտ՝ ներկան գնահատելու և գալիք ճանապարհներն ավելի հստակ տեսնելու համար։

Իր – անձնական դերանուն, երրորդ դեմք, սեռական, եզակի
Արիությունը – գոյական, եզակի, ա ներքին, ուղղական
Ձիերը – գոյական, հայցական, հոգնակի, ու արտաքին
Եկածները – գոյական, ուղղական, հոգնակի, ի արտաքին
Հիշում եմ – բայ, սահմանական եղանակ, անկատար ներկա, առաջին դեմք, եզակի, ներգործող, պարզ
Թեք – ածական, որակական, դրական
Չէր լսում – սահմանական եղանակ, անկատար անցյալ, երրորդ դեմք, եզակի, ներգործող, պարզ
Տուն – գոյական, հայցական, եզակի, ա ներքին
Վերադարձող – ենթակայական դերբայ
Լեռան – գոյական, սեռական, եզակի, ան արտաքին
Միմյանցից – փոխադարձ դերանուն, բացառական հոլով
Հիշենք – ըղձական ապառնի, առաջին դեմք, հոգնակի, ներգործող, պարզ
Կորցրած – հարակատար դերբայ